به نام خداوند جان و خرد
کزین برتر اندیشه برنگذرد
خداوند نام و خداوند جای
خداوند روزی ده و رهنمای

با اصحاب قلم پيرانشهر بيشتر آشنا شويم
زندگي و اشعار قصيده سراي پيرانشهری:

عمر ابراهيمي كاموسي (چختی)

به کوشش محمد فاضل شوکتی

زندگی نامه
ماموستا عمر ابراهيمي كاموسي مشهور به چختي يكي از شعرا و نويسندكان توانمند پيرانشهر (اشنوزنگ) مي باشد .اين بزرگورار در دوران زندگي ادبي خود رنجهاي بسياري را متحمل شده است كه قلم از بيان آن قاصر است. متاسفانه قدر بيشتر بزرگان را تا در ميان ما و در قيد حيات هستند را نمي دانيم اما به محض اينكه از ميان ما رفتند پي به خالي بودن جايگاه اين عزيزان مي بريم و خلائي كه در نبود آنها بوجود مي آيد را احساس مي كنيم .شاعران و نويسندگان و كلا اهل قلم در ميان قوم خودشان احساس غريبي مي كنند ،اي كاش اينگونه نبود شاعر بزرگ كردستان نالي اين موضوع را در چند بيت بسيار زيبا بيان نموده است :
عـــــــه زیــــــــــزان من ئه وا روییـــــم له لاتــــــان
له مــــــه زلــــوومان به لا چــــــــــول  بی و  ولاتان
مه لین  که لکی نه بوو رویی جــــه هـــــه ننــــه م
ســـــه رم قه لغانـــــاه بو تییـــــری   قـــه زاتــــــان
که ئیــــوه ن پادشای لـــــوتف و   عــــه دالــــه ت ؟
به خــــوا حه یفــــه بره نجینـــــن گـــــه داتـــــــان !
ئــــــه گــــه رچی خاکـــــو خــــــولی   ره گـــــوزارم
به ســــه ر ما خــــــو   گــــوزه ر  ناکــــا  ســــه باتان
که من روییــــم   جه هه ننه م   پــــر مـــه که ن لیــم
له من خالـــــی  مه که ن   کوشــــکوو  ســـــه را تان
منم سه ر  که ر ده تان   بو   له شکـــری    غــــــــه م
ده ترســــــیم من   بــــــروم   بشکـــــــی  سوپاتان !!
ئه گه ر   سه ر بوو ؟   ئه گه ر دل بوو ؟  ئه گه ر رووح ؟
هه مــــوو   روییــــــن    ئیتــــر   چیـــــه  تـه مـــا تان ؟
سه فه رمـــــان   چونــــکه   ریی    هـــــاتوو   نه هاته
دوعـــــامان   بــــو بــکه ن     ئیــــوه و   خـــــوداتـــــان
ئه وه ند ،   ئه رجوو   ده کا " کوردی " که    جـــــارجــار
بکــــه ن  یــــادی   موحیــــببی    بــــــــی ریـــاتــــــان
شیعر : ماموستا کوردی

در حقيقت بايستي از اين بزرگان در مراكز دانشگاهي و حوزه وي و فرهنگي و ساير مراكز فرهنگي استفاده كرد .بي شك اهل قلم مشلات فراواني دارند و جا دارد جامعه و نسئولين براي رفع مشكلات آنها تلاش نمايند .
يقينا آثار بيشتر اين بزرگان و ساير شاعران كردستان مانند نالي، محوي،هه ژار،هيمن،حه قيقي ماندگار خواهد بود.
ماموستا چختي عالمي بزرگ،شاعري پر تلاش،و با همت و ريز بين آينده نگر و دلسوز و خوش اخلاق و شوخ طبع است از خدامند متعال آرزوي توفيق روز افزون و سلامتي جسمي و روحي براي ايشان داريم و اميدواريم از اثرات و ثمرات و هنر ايشان بطر پيوسته بهرمند باشم و آثار جديد ايشان بر سرمايه هاي معنوي كتابخانه كردستان بفزايد .
نويسندگان و شاعران شناسنامه فرهنگي و سرما يه هاي معنوي هر دياري هستند، با شناخت سرمايه هاي فرهنگي پي به عظمت و بزرگي فرهيختگان هر شهر و دياري پي مي بريم،هرچه تعداد اهل قلم يك ديار يا منطقه بيشتر باشد مي توان حدس زد كه بار فرهنگي و ادبي غني تري در آنجا حاكم است.شاعران زبان گوياي مردم هستند ، زبان حال و تاريخ نويساني كه تاريخ منظوم را به آيندگان ما منتقل مي كنند .
اين بار نيز به سراغ شاعري گمنام ولي پركار شاعري كه از سن دوازده سالگي شروع به سرودن شعر نموده است مي رويم

عمر ابراهيمي كاموسي
نام پدر : اسمعيل شماره شناسنامه : 570 تاريخ تولد : 20/01/1341 محل تولد : پيرانشهر - شنوزنگ تاريخ صدور : 14/01/1350 محل صدور : پيرانشهر - شنوزنگ شماره ملي : 6-930872-289
ملا عمر ابراهيمي كاموسي مشهور به (چه ختي)شاعر قصيده سرا، نويسنده و مترجم پيرانشهري متولد سال 1341 در روستاي شنوزنك از توابع شهرستان پيرانشهر در استان آذر بايجان غربي از پدر به نام اسماعيل(طايفه حمه زين قه ره قشلاق) و مادر بنام آمنه:( طايفه معروف برايمي حاجي عه لي كه ندي )متولد مي شود ، دوران كودكي خود را
از تولد تا يازده سالگي در روستاي شنو زنگ مي گذراند (روستائي از توابع دهستان لاهيجان غربي پيرانشهر )، اين شاعر قصيده سراي پيرانشهري ، همچون اكثر اديبان و نويسند گان كردستاني از حجرهاي سنتي كردستان سر بر آورده است . و خود را وامدار حجره مي داند و معتقد است ، حجره هاي سنتي كردستان در حفظ و پاسداشت و انتقال ادبيات و فرهنگ و فولكلور كردستان از گذشته تا به امروز نقش پر رنگي داشته اند.
اساتيد ي كه آقاي عمر ابراهيمي كاموسي نزد آنها تلمذ نموده است :
1. ماموستا سيد نورالدين واژي.
2. ماموستا رحمن غزلي.
3. ماموستا ملا عزيز شريفي.
4. ماموستا يوسف فتاحي (گرگول پائين).
5. ماموستا ملا محمد بداقي.
استاد عمر ابراهيمي كاموسي مي گويد از سال 1353 يعني از 12 سالگي شروع به سرودن شعر نموده است ،از همان دورا استاد ايشان در حجره به قريحه و استعداد ايشان در سرودن شعر پي برده و به ايشان پيشنهاد انتخاب يكي از تخلص هاي شعري زير را مي دهد .
دليل انتخاب نام مستعار چختي در اشعار:
من نزد ماموستا رحمن غزلي در روستاي گردكسپيان درس مي خواندم ، مي دانست به شعر علاقه دارم سه تخلص را به بنده پيشنهاد كردند(هيوا،وريا،چه ختي)
از ميان اسامي فوق تخلص چختي كه به معناي : (كسي كه فريب نمي خورد،گول نمي خورد،(آبديده)سفته، مقابله گر،حاضر جواب) انتخاب مي كند و از آن به پس با تخلص چختي به سرودن اشعار خود ادامه مي دهد ،
ماموستا چختي ، دوران زندگي خود را از لحاظ ادبي به سه دوره تقسيم بندي مي كند و اظهار مي دارد در اين دوران ها شاعران زير بر وي تاثير به سزائي در نوشتن و بيان انديشه هايش داشته اند داشته اند :
دوره اول يا به قول خودشان فاز اول زندگي( سر آغاز شروع به نوشتن و سرودن )
در فاز اول و ابتداي شروع به سرودن اشعار (ماموستا رحمن غزلي ،وفائي مهابادي ،طاهر بگ جاف)
در فاز دوم نويسندگي و سرودن اشعار از (ملا محمد كويي، ئه حمه دي كور)
در فاز سوم نويسندگي و سرودن اشعار از (فاز سوم:ماموستا هيمن،نالي ، حريق)
هم دوره اي ها ماموستا عمر كاموسي در دوران تحصيلات حوزه وي :
1. ماموستا ملا زاهد شريفي زنگ آبادي(صوفيان).
2. ماموستا اسعد شريفي (شنو زنگي)
3. ملا علي رحيمي چيانه.
شا گرداني كه در محضر ايشان تلمذ نموده اند :
1. ملا عثمان مام رش(بادين آبادي)
2. ملا رحمن مام رش(بادين آبادي)

علايق
استاد عمر كاموسي به كوه نوردي،علا قه زيادي داشته و معتقد است كوه نوردي ورزشي مفرح است به غذاهاي محلي علاقه دارد و از ميان غذاهاي محلي از( كوكي به قه نداوي- هه لواي ئاردي-) بيشتر خوشش مي آيد و در مجموع به غذاهاي شيرين علاقمند است ، از ميان ميوه ها از گلابي و انار بيشتر خوشش مي آيد . از ميان خوانندگان كرد به : سيد علي اصغر كردستاني،يدالله محمدي،مظهر خالقي،محمد صديق تعريف،شجريان،ناظري علاقمند مي باشد تمام كردن ديوان اشعارش بنام ديوان چختي را شيرين ترين خاطره دوران زندگي خود مي داند و از چند سال اول زندگي خود را كه بچه دار نمي شد بدترين خاطره دوران زندگي خود مي داند ، او علاوه بر آثار ارزشمند و ماندگار خود هفت فرزند (2 پسر و 5 دختر ) نیز به یادگار نهاده است .
از ميان مجموع اثرات خود از اشعار
1 – خانه خوي نووح و گه مي
2 – گولي پاراو(ماموستا سيد مصطفي محموديان“ يك تخميس براي اين شعر سروده است”)
بيشتر خوشش مي ايد بنظر ايشان جزو برترين اثرات ايشان محسوب مي شود
از مجموع آثار ايشان هيچكدام تا كنون بدليل تنگدستي به زيور چاپ نرسيده است ايشان هدف اصلي از نوشته هايش ، را خواندن و در اختيار قرار گرفتن اثراتش به د ست مردم مي داند ، و حاضر است اگر كساني پيدا شوند كتابهايش را با سرمايه خودشان به چاپ برسانند با گرفتن حدود 80 تا 100 جلد از هر اثر كليه منافع و عوايد را به سرمايه گذار تقديم نمايد .
اين قصيده سراي پيرانشهر در پيرانشهر، روستاي گرگول سفلي ساكن بوده و مسئوليت امامت جمعه و جماعت اين روستا را بر عهده دارد

آثار عمر ابراهیمی کاموسی :
1. ديوان چختي در دو قسمت.
2. شعرا صورتي نه ناسراو (شعرا سوره ناشناخته قرآن كريم)
3. چند دليل آشكار بر وجود پروردگار(چهار دليل آشكار بر وجود پروردگار)ترجمه بخشي از كتاب “ العقيده الاسلاميه و ا‘سسها :عبدالرحمن حسن حَبَنكه
4. دو ياداشت و دوازده برداشت (بحث انواع تفسي قرآن كريم).
5. سه له في سالح بو هه ده في نا سالح (مسائل فكري اسلامي).
6. حه وت ترينگه(حهفت با به تي كو مه لايه تي )(حه وت ترينگه : نوعي غذاي محلي : لپه، پيازؤ نمك، روغن،فلفل،كلم، باقلا).
7. كاكل و هوزاني نويژ.(ناصر سبحاني)
8. پاش ما وه ي هونرا وه كاني ماموستا چه ختي.
9.تازه لي گه ري
مقالات :
سبک چختی :
نمونه از اشعار چختی