دانشنامه اطلاعات تاریخی و جغرافیائی و فرهنگی سردشت وپیرانشهر
سنگ نبشته ،یا سنگ نگاره ی برده مافوره لیک بن (پیرانشهر)
جمعه 31 ارديبهشت 1395 ساعت 8:12 | بازدید : 1133 | نویسنده : محمد فاضل شوکتی | ( نظرات )

سنگ نبشته ،یا سنگ نگاره ی برده مافوره لیک بن (پیرانشهر)


سنگ نگاره يا هنر صخره اي چيست؟
سنگ نگاره ها يا هنرهاي صخره اي، کهن ترين آثار تاريخي و هنري بجای مانده از بشر هستند. به تعبيري بستر به وجود آمدن حروف رمزي، خط، تبادل پيام، زبان، تاريخ، اسطوره ها، هنر و فرهنگ از سنگ نگاره هاست و آنها از بهترين ابزارهاي رمزگشايي ما قبل تاريخ هستند. تعداد آنها فقط در يك منطقه محدود در ايران به بيش از 21 هزار مورد مي رسد كه عمر بعضي از آنها به چهل هزار سال مي رسد و بشر تا کنون موفق به کشف هيچ پديده تاريخي و هنري بدين قدمت نشده است.
به زبان ساده؛ به هر تصوير و نگارشي بر روي سنگ، سنگ نگاره يا هنر صخره اي مي گويند. اگر اين نوشته ها يا نقاشي ها، بر روي سنگ با رنگ يا امثال آن باشد به آنها Pictographs و اگر نقوش يا نوشته ها از طريق كنده كاري ها (حك يا حجاري مثبت يا منفي*) بر روي سنگ ها انجام شده باشد به آنها Petroglyphs. petrographs مي گويند. اغلب در درون غارهاي قديمي از نقاشي يا نوشته هاي با رنگ استفاده شده (Pictographs) كه عموماً عمر آنها در برابر عوامل طبيعي بسيار كوتاه است و علت ماندگاري آنها از هزاران سال قبل تا كنون در دسترس نبودن و محفوظ بودن آنها در برابر عوامل طبيعي بوده است. اما سنگ نگاره هاي كنده كاري شده (Petroglyphs) علاوه بر اينكه در غارها كشف شده اند، در محوطه هاي باز و بيرون غارها نيز وجود دارند. قسمت اعظم سنگ نگاره هاي محيط هاي باز در برابر عوامل طبيعي مثل سرما، گرما، باد، باران و يخ زدگي از بين رفته اند و مي روند. از طرف ديگر متاسفانه به علت عدم آگاهي مردم نيز تعداد بسيار زيادي از آنها تخريب و نابود شده است.
سال يابي سنگ نگاره هاي ايران از ديدگاه صاحب نظران متفاوت است. به نظر تعدادي از آنان قدمت بعضي از سنگ نگاره هاي ايران به پنج تا چهل هزارسال هم مي‌رسد، اين سال يابي ها اكثراً از طريق کارکردهاي مقايسه اي بوده واز رويكردهاي علمي نوين (ريزفرسايش و راديوكربن) كمتر بهره گيري شده است.
نقوشي كه بر ديواره سنگي كوه ها و دره ها ديده مي شود؛ براي زيست شناسان، تاريخ دانان، جامعه شناسان، مردم شناسان، باستان شناسان، نماد شناسان، دوستداران اسطوره ها، تاريخ فرهنگ، تاريخ زبان و هنرهاي تاريخي و تزييني، بسيار جالب و ديدني مي تواند باشد؛ اين كه چرا تقربياً 90 درصد نقوش سنگ نگاره هاي ايران بز كوهي است. قسمت اصلي آن به اسطوره ها، فرهنگ، دين و اعتقادات مردم باستان ايران زمين مربوط مي شود.
اين محوطه ها با نقوشي كه ذكر شد، واقعاً موزه هاي سنگي هنرهاي صخره اي هستند كه هر بيننده با ذوقي را به شدت تحت تاثير قرار مي دهند. به راستي چگونه در زماني كه افراد سواد خواندن و نوشتن نداشته اند، چنين با دقت و ظرافت هنر آفريده اند.
نياكان ما باورها، ايده ها و تقدس هاي خود را در زيستگاه ها و بعضاً روي ظروف و لوازم زندگي خود (سفال ها، سنگ نگاره ها، سنجاق هاي سينه) تصوير و حك مي كرده اند. اين نقوش و تصاوير بيان كننده پيام هاي گوناگوني هستند كه انسان هاي حكاك و نقاش هنرمندانه، ايده پردازي كرده اند به شكلي كه امروز آن نقوش و تصاوير با صاحب نظران و اهل فن خود سخن مي گويند و صاحب نظران در كنار آنها احساس لذت مي كنند.
سنگ نگاره ها(Petroglyph) دسته اي از آثار باستان شناسي است كه در مجموعه بزرگتري به نام هنر صخره اي مي گنجد، شامل هر اثري از انسان كه روي سنگ طبيعي پياده شده باشد از نقاشي هاي پيش از تاريخ بر ديوار غارها گرفته تا سنگ نگاره ها كه آثاري كنده شده روي سنگ ها و صخره هاي رها در طبيعتند. باستان شناسان آغاز سنت سنگ نگاره ها را با پايان دوران پارينه سنگي و كوچ انسان از غارها به دشت ها و شروع نو سنگي همراه مي دانند.به اين ترتيب قدمت آنها را حداكثر 12هزار سال مي دانند و اوج ظهور اين آثار بسته به سرزمين هاي مختلف بين10 تا 5 هزار سال پيش تخمين زده مي شود.
در کوه های کردستان ،نقاشیهای بسیار ارزشمند و تاریخی از دوران باستان ، به شیوه کنده کاری بر روی صخره هاو دیوار غارها بر جای مانده است و تحقیقات شخصی نشان می دهد که این آثار مربوط به دورانهای مختلف ، و در سالهای مابین 3هزار تا 10هزار سال پیش ، به وسیله ساکنان کردستان ترسیم شده اند . در ایران تقریباً از سال ( 1348ه .ش)به بعد ،شناسایی و بر رسی بر روی هنر صخره ایی مناطق مختلف شروع شده است .
قدمت و تنوع سنگ نگاره ها در ايران متنوع و بسيار زياد است. هرجا كه زيستگاهي بوده بي ترديد آثاري از حيات پر احساس و هنرمندانه آنها قابل كشف و رويت است. سفال هاي برجا مانده، نقوش سنگ نگاره ها؛ اين نشانه ها خود نمادي از سير زندگي و احساسات قوي آن ملت نسبت به پديده هاي فرهنگي بوده است. نكته جالب توجه اينكه، نياكان ما با اين نمادهاي ساده كه از خود به يادگار گذاشته اند؛ تا وقتي انسان حيات دارد سخن مي گويند. اين نشان از عظمت ملت ها دارد كه زمان قادر به استهلاك آنها نيست. حاصل حيات و عظمت انسان ها آثار و بدايع آنهاست. كه نياكان ما به شايستگي از عهده آن برآمده اند. به راستي ما براي آيندگان چه اثري از خود به يادگار گذاشته ايم!؟
در حوزه شهرستان پیرانشهر تعداد 113 تپه تاریخی تو سط كارشناسان نمایندگی میراث فرهنگی این شهرستان شناسایی و به ثبت سازمان رسیده است كه این امر حاكی از تاریخی بودن منطقه و شكل گیری و وجود تمدنهای نیرومند ودرخشان قبل از اسلام مانند تمدن ماننا، پارسوا، اورارتو، مادها، زاموا و تمدن اسلامی می باشد.  که کتیبه برده ماموره یکی از این آثار می باشد ، كتیبه برده مافوره  در منطقه لیک بن پیرانشهر واقع شده است ( روستای لیك بن )

برده مافوره (قالی یا قالیچه سنگی)

این کتیبه سنگی بنا به بررسیهای باستان شناسی انجام شده توسط تیم های میراث فرهنگی استان آذر بایجان غربی متعلق به هزاره اول قبل از میلاد می باشد.

در اطراف این کوه چندین تپه ی باستانی با تاریخ قبل از اسلام همچنین آثار یک دژ محکم کوهستانی شناسایی شده اند که حکایت از تاریخ کهن و پر فراز ونشیب این منطقه دارد. اما به هرحال آنچه مسلم است این است که هنوز با آثار  باستان و تاریخی این منطقه بصورت کارشناسانه و علمی برخورد نشده است و شاید اگر روزی این ناحیه را بروی میز جراحی کارشناسان و متخصصان تاریخ ببینیم، گره کور بسیاری از رازها و نهفته های تاریخ باستانی منطقه باز شده و به بسیاری از مجهولات تاریخی پاسخ داده شود.
موقعیت عمومی منطقه­ای که محل کتیبه برده مافوره در آن قرار گرفته در حقیقت پایان قسمت اصلی جلگه موزون متشکل از بخش اصلی سرچشمه رودخانه (زێ) یا زاب کوچک و نقطه آغاز بخش شمالی کوهستان(له‌ندی شێخان) میباشد، جاده کوهستانی مهاباد گردکشانه – پیرانشهربعد از گذر از شیب تند و پیچ و خمهای خطرناک و روستاهای کانی باغ و حاجی غلده را طی کرده و درست در میانه این دو روستا با شیب نسبتا” کمتری به روستای لکبن می­رسد.
منظره ی پرهیبت در عین حال بسیار زیبای تنگه­ی (گلو) از فاصله ی یک کیلومتری روستا بخوبی هویداست. معبر بسیار تنگ و باریک است و آب زلال آن که به صورت دائمی در جریان است، شکوه دلفریبی به منطقه می دهد، در بخش جنوبی تنگه و در کمرکش کوه در ارتفاع 5/3 متری محل کتیبه ای به ابعاد یک متر در دو متر کنده شده که عدم وجود هر گونه نوشته ای بر آن حاکی از دو وضعیت است، اول این که آنقدر فرسایش یافته که خطوط به کلی از بین رفته و دوم اینکه قبل از نوشتن آنچه هدف بوده حادثه ای چون، مرگ فرمانروا یا شکست وی در جنگ و نظایر آن موجب گردیده که حکاکی صورت نگیرد، گرچه فرم کند کاری سنگی آن تا اندازه ای شبیه کتیبه های دوران ساسانی است، اما با مراجعه به تاریخ اجتماعی منطقه، بعید می نماید که کتیبه در چنین دورانی کنده شده باشد،   با توجه به وجود نیروهای متعدد نیرومند، مانا و پارسوآ در آغاز هزاره ی اول قبل از میلاد و چگونگی (اوآلکی)، آخرین فرمانروای مانایی به احتمال بسیار زیاد، کتیبه مذکور یادگار شخصیت نامبرده است و اگر هم از وی نباشد احتمالا” مربوط به یکی از فرمانروایان مانایی در نخستین سده های هزاره ی اول قبل از میلاد است، چون به  طور قطع و یقین یکی از  دروازه­های طبیعی و صعب العبور دژ مرکزی( قلاتی شای) همین معبر تنگ و باریک  گلو بوده ، پس محل کتیبه ی ورودی نیز نمی تواند،بی ارتباط با دژ فوق الذکرباشد، شاید اگر حتی یک کلمه یا یک حرف از کلمات یا حروف باقی بود، حداقل امکان داشت زمان دقیق آن را مشخص نمود، اما متاسفانه هیچگونه، آثاری از خطوط بر آن باقی نیست و خود نویسنده به دقت تمام و حتی در مواردی با درشت نمای موجود نقاط مختلف سطح کتیبه را بررسی نموده و بلاخره به این نتیجه رسیده که سطح موجود فاقد هرگونه کنده کاری اغوی است، البته،وجود خزه ها خود قدمت و دیرینگی وضع موجود را ثابت می کند، به هر صورت کتیبه ی برده مافوره و محل قلاتگاه آن، تاریخی به درازای نخستین تمدنهای مکتوب منطقه دارد.
کلمه­ ی برده مافوره در زبان رایج کردی ترکیبی از دو واژه ی(برد) به معنای سنگ و (مافوره) به معنای قالی و قالیچه است، با ابعاد مشخص و تعین شده چون نامگذاری آن براساس این کتیبه با ابعاد مشخص و مستطیل شکل بوده، بنابراین وجه تسمیه­ ی مناسبی می­تواند باشد، امید است در آینده پرده از رازهای تاریخ تاریک اینگونه اماکن برداشته شده و چراغی روشن، فرا راه تمدن منطقه باشد.

به کوشش : محمد فاضل شوکتی

منابع و مآخذ:
آرشیو وبلاگ زمزیران
مجله سرزمين من شماره 69 اسفند ماه 1389
كتاب «موزه هايي در باد»  مرتضي فرهادي - استاد جامعه شناس
وبلاگ کانون کوه نوردان مهاباد
مقاله تحقیقی جمال لحافیان
محمود پدرام : مجموعه آثار تاریخی - پدیدآورنده: محمود پدرام، مهرداد رامیدی نیا، اسماعیل عبدالله زاده، سیروان محمدی قصریان، رحمت نادری، شهرناز اعتمادی (ویراستار)، یوسف حسن زاده (به اهتمام)، هلن تایلور (ویراستار)

به زمزیران خوش آمدید - زمزیران مرجع اطلاعات و نوشته های متعدد در مورد دو شهر پیرانشهر و سردشت است .هر روز به ما سر بزنید ، مارا نقد کنید و پیشهادات خود را برای ما ارسال کنید تا شاهد پر بارتر شدن مطالب این وبلاگ باشید. له ده سپیکی وتاردا، ده‌مهه‌وێ سوپاسی تیکرای هونه ران،ویژه وانان،هه لبه ست وانان،نووسه ران،وه رگیران وهونه رمه ندان بکه م که بی پسانه وه له خزمه ت کلتوور و که له پووری نه ته وه ی کورد دا هه دا ناده ن وژینی خویان ته رخان کردووه بو هه رچی زیاتری گه شانه وه ی ئه ده ب و ویژه ی کورده واری.

|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0


آثار تاریخی و باستانی پیرانشهر
جمعه 31 ارديبهشت 1395 ساعت 8:5 | بازدید : 542 | نویسنده : محمد فاضل شوکتی | ( نظرات )

آثار دوران پیش از اسلام در شهرستان پیرانشهر

تپه خراپا
تپه کولیج
تپه گرد اندیزه ۱
تپه گرد اندیزه ۲
تپه گرد بن
تپه گرد تالان
تپه گرد کسبیان
تپه گرد مم
تپه لاوین
تپه مار اوه

آثار دوران پس از اسلام در شهرستان پیرانشهر
تپه پالا ساوا
تپه پسوه
تپه خراپا
تپه سوغانلو
تپه شین‌آباد
تپه قلعه موت
تپه کهنه گرده بن
تپه گرد تالان
تپه گرد کسبیان
تپه گردیمخانه
تپه گورستان سیلوه
تپه گورستان شاه زمان
تپه لاوین

آثار دوره اشکانیان در شهرستان پیرانشهر
تپه تازه قلعه
تپه قلات رش
تپه کانی اشکوت
تپه کانی سیو
تپه گورستان کانی اشکوت

آثار دوره ساسانیان در شهرستان پیرانشهر
تپه تازه قلعه
تپه تازه قلعه ۱
تپه قلات رش
تپه کانی اشکوت
تپه کانی سیو
تپه گورستان پیر کانی
تپه گورستان کانی اشکوت
تپه میند سیلوه ۴
تپه نوزله
تپه و گورستان توان

آثار عصر مس در شهرستان پیرانشهر
تپه خالدار ۱
تپه کیله
تپه گرد شیطان



آثار هزاره ۱ (پیش از میلاد) در شهرستان پیرانشهر
تپه پسوه ۲
تپه توان
تپه خالدار ۱
تپه خالدار ۲
تپه دوشان قلعه
تپه زینواینجان
تپه سرین چاوه
تپه سیلوه
تپه شوران
تپه شیخ سمان
تپه قبر وردیله
تپه قلات شین‌آباد
تپه قلات کنیشکه ۱
تپه قلات کنیشکه ۲
تپه کانی سیو
تپه گورستان آوخوارده
تپه گورینگان۱
تپه نمنجه
تپه و گورستان بلبان

آثار هزاره ۲ (پیش از میلاد) در شهرستان پیرانشهر
تپه گرد مرقد

تپه های تاریخی پیرانشهر:
تپه آوخوارده ۱
تپه باباگورگور
تپه بیکوس
تپه پالا ساوا
تپه پسوه
تپه پسوه ۲
تپه پسوه ۳
تپه تازه قلعه
تپه تازه قلعه ۱
تپه تازه قلعه ۲
تپه توان
تپه چیانه
تپه خالدار ۱
تپه خالدار ۲
تپه خراپا
تپه خورنج
تپه داره تو
تپه دوشان قلعه
تپه دیلزه
تپه ریگ‌آباد
تپه زینواینجان
تپه سرین چاوه
تپه سوغانلو
تپه سید کمال
تپه سیلوه
تپه شوران
تپه شیخ سمان
تپه شین‌آباد
تپه قبر وردیله
تپه قبه
تپه قره مدوده
تپه قلات آهنگران
تپه قلات جلدیان
تپه قلات رش
تپه قلات شختان
تپه قلات شین‌آباد
تپه قلات کنیشکه ۱
تپه قلات کنیشکه ۲
تپه قلات موت‌آباد
تپه قلعه موت
تپه کانی اشکوت
تپه کانی چاکی
تپه کانی سیو
تپه کندره
تپه کولیج
تپه کهنه گرده بن
تپه کیله
تپه گرد آشه وان
تپه گرد اندیزه ۱
تپه گرد اندیزه ۲
تپه گرد بن
تپه گرد تالان
تپه گرد خزینه
تپه گرد شیطان
تپه گرد کسبیان
تپه گرد مرقد
تپه گرد مم
تپه گرد مورو
تپه گردیمخانه
تپه گورستان آوخوارده
تپه گورستان پیر کانی
تپه گورستان دیلزه
تپه گورستان سیلوه
تپه گورستان شاه زمان
تپه گورستان کانی اشکوت
تپه گورینگان ۲
تپه گورینگان ۳
تپه گورینگان۱
تپه لاوین
تپه مار اوه
تپه میمند سیلوه ۲
تپه میند سیلوه ۱
تپه میند سیلوه ۳
تپه میند سیلوه ۴
تپه نمنجه
تپه نوزله
تپه و گورستان بلبان
تپه و گورستان توان
تپه و گورستان کزی زر خراپه
تپه و گورستان کهنه لاجان
تپه و گورستان نوچاکی
ک
کول‌تپه سروکانی


خانه‌های تاریخی شهرستان پیرانشهر
تپه گردیمخانه

قلعه های تاریخی پیرانشهر:
تپه تازه قلعه
تپه تازه قلعه ۱
تپه تازه قلعه ۲
تپه دوشان قلعه
تپه قلعه موت

کول‌تپه‌های تاریخی شهرستان پیرانشهر
کول‌تپه سروکانی

گورستان‌های تاریخی شهرستان پیرانشهر

تپه گورستان آوخوارده
تپه گورستان پیر کانی
تپه گورستان دیلزه
تپه گورستان سیلوه
تپه گورستان شاه زمان
تپه گورستان کانی اشکوت
تپه و گورستان بلبان
تپه و گورستان توان
تپه و گورستان کزی زر خراپه
تپه و گورستان کهنه لاجان
تپه و گورستان نوچاکی

به زمزیران خوش آمدید - زمزیران مرجع اطلاعات و نوشته های متعدد در مورد دو شهر پیرانشهر و سردشت است .هر روز به ما سر بزنید ، مارا نقد کنید و پیشهادات خود را برای ما ارسال کنید تا شاهد پر بارتر شدن مطالب این وبلاگ باشید. له ده سپیکی وتاردا، ده‌مهه‌وێ سوپاسی تیکرای هونه ران،ویژه وانان،هه لبه ست وانان،نووسه ران،وه رگیران وهونه رمه ندان بکه م که بی پسانه وه له خزمه ت کلتوور و که له پووری نه ته وه ی کورد دا هه دا ناده ن وژینی خویان ته رخان کردووه بو هه رچی زیاتری گه شانه وه ی ئه ده ب و ویژه ی کورده واری.

|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0


فراز هائي از زندگاني معلم دلسوز ماموستا احمد مولاني سردشتي(دارساويني)
سه شنبه 21 ارديبهشت 1395 ساعت 18:54 | بازدید : 371 | نویسنده : محمد فاضل شوکتی | ( نظرات )

فراز هائي از زندگاني معلم دلسوز  ماموستا احمد مولاني سردشتي(دارساويني)
من علمني حرفا قد صيرني عبداً
به مناسبت روز معلم در ارديبهشت سال 1395 به دوران گذشته خود مروري افكنده و بياد معلمان دلسوزي كه شمع وجود خود را به پاي تعليم و تعلم  دانش اموزان اين خطه روشن و جواني خود را در كلاسهاي درس صرف نمودند مي افكنم  ، لذا به پاس اين همه عشق ورزي و خدمت اينجانب كه در دوران دبيرستان افتخار شاگردي اين استاد بزرگ در دروس علوم عربي، منطق، و فلسفه را داشته ام ، يادي از اين استاد بزگوار مي نمايم  لذا ، اين مجمل رابه روحپر فتوح و پاك شادروان ماموستا احمد مولاني و فرزندان و شاگردان ايشان كه معلمان و مسئولين كنوني سردشت مي باشند تقديم ميدارم.
محمد فاضل شوكتي ، پيرانشهر، ارديبشهت ماه سال 1395
ازدل نرود هر آنكه از ديده برفت
احمد مولاني فرزند مولان و خانمه در تاريخ  2/8/1310 از پدر به نام مولان و مادر بنام : خانمه در روستاي  سوتو از توابع بخش نمشير شهرستان بانه بدنيا امده اند .
مرحوم استاد مولاني در طول زندگي دوبار ‏، بار اول در  تاريخ 2/3/1336 با بانو كافيه حسني(بانه،سو تو) و بار دوم در تاريخ :01/01/1346 با بانو زينب بايزيدي شموله اي ازدواج نموده كه ثمره اين دو ازدواج فرزندان بنامهاي: (طيبه،سعدي،هادي،ابوبكر،ثريا،كلثوم، عبدالرحمن،محمد،پرويز،و حميرا) مي باشد.
سرانجام استاد در تاريخ 5/10/1370 در شهر سردشت ، شهري كه بدان عشق مي ورزيد و ايام زندگي پر بار خود را در ان سپري نموده بود به علت ناراحتي سرطان پرستات كه سالهاي واپسين زندگي را بدان گرفتار بود  اين دنياي فاني را ترك فرمودند. روحش شاد و روانش قرين امرزش و مغفرت الهي باد .

زندگی نامه استاد احمد مولانی به اختصار
در  سال 1310هجري شمسي در خانواده اي كشاورز و دهقان بافضيلت و منفق در روستاي حوزه هفت نمشير بانه كودكي چشم به دنيا مي گشايد . از بدو تولد طبق عادات مرسوم او را بر پشت غربال مي خوابانند كه بايد تداعي محروميت و فقر و در عين حال علاقه به كشاورزي و سنت ديرينه انها باشد.
خانمه مادر كودك و مولان پدر او خرسند و شادمان ،مسرور و سرحال به گونه هاي گردويي او بوسه زده و برق چشمانشان را آراسته رخسار او مي كنند و به او دل مي بندند . در مراسم نامگذاري كودك ، نامي كه سر آمد نامهاست براو مي نهند“احمد”دوران طفوليت در همان روستا سپري مي شود ، زندگي پاك و بي آلايش ، ساده و غير تصنعي  ادامه مي يابد تا به سن مدرسه مي رسد .
در سن هفت سالگي (1325)به سفارش پدرش قرآن را نزد عموزاده اش حاج ملا حسين حسني فرا مي گيرد و مقدماتي از علم صرف و نحو را فرا مي گيرد. بعد از آن بدنبال يادگيري معارف اسلامي مي رود و به خيل طالبان معارف اسلامي يعني طلبه ها كه به “فقه”   بودند مي رود . به راستي كه آنها طالب علم بوده اند ، چون براي كسبعلوم ديني  مشكلات فراواني را متحمل مي شدند و دوريها كه در غربت گذرانده اند و دق الباب خانه ها كه كرده اند تا جيره خود را از هم كيشان نشان بگيرند.
بعد از دوسال يادگيري در“سوتو”   به يكي روستاهاي مكريان كوچ نمودودر آنجا روستاي زنبيل   يكي از روستاهاي بوكان كه روستاي سيدان مشهور بود رفت.درآن موقع ملا سيد عبدالله سوتويي كه يكي از عالمان ديني منطقه كردستان است و مدتي امام جمعه سقز بودند روحاني  روستاي زنبيل و مدرس بود.استاد مولاني براي ادامه تحصيل عازم  روستاهاي  ترجان منطقه بوكان و بوبكتان منطقه سقز مي شود .در زماني كه استاد در طلب علم از جائي به جاي ديگر كوچ مي كرد پدرش حاج مولان در سال 1331 از روستاي سوتو به روستاي بيكش بانه كوچ نموده و يعد از يك سال ديگر يعني سال 1332 حاج مولان پدرش روستاي دارساوين  را كه در ان زمان خرابه بود آباد كرد و عازم  انجا شد.طلبه جوان يا به زبان ساده مردم كردستان  فقه احمد به درسش ادامه مي داد و روز به روز كه به معلوماتش اضافه مي شد كنجكاوتر مي گرديد تا جائي كه راضي به تحصيل در هر جائي و پيش هر استادي نبود. به اين خاطر به جاهاي زيادي از جمله عراق رفت و محضر اساتيد زيادي را ديد و نكته ها فرا گرفت و اندوخته ها ، اندوخت.  اكثر اساتيد او را تحسين مي كردند و به فرزانگي او به عنوان يك شاگرد مي باليدند و او را به رخ ديگر شاگردان مي كشيدند و درايت او را تحسين مي كردند و به فرزانگي او به عنوان يك شاگرد مي باليدند  و اورا به رخ ديگر شاگردان مي كشيدند و درايت اورا تحسين مي كردند .
ماموستا مولاني حدود دو سال در عراق مشغول ادامه تحصيلات حوزه وي خود بود ،در مدتي كه ايشان در عراق مشغول تحصيل علوم ديني بودند، بدليل مخاصمات بين دول ايران و عراق ارتباط بين دو كشور ايران و عراق قطع شده  بود لذا در مدت دوسالي كه ايشان در عراق حضور  داشتند ، خانواده از ايشان بي اطلاع بوده و گمان دستگيري و زنداني بودن ايشان از طرف دولت وقت عراق و حتي فوت ايشان ميرفت.پس از دوسال ايشان مجددا به ايران باز مي گردند و در روستاي بلكه از توابع شهرستان بانه نزد عالم آن روستا ملا محمود تلمذ نمودند سپس به روستا هاي پسوي از توابع دهستان لاهيجان شرقي پيرانشهر و روستاي ماسوي از توابع نقده وروستاي لاهيجان پيرانشهر نزد ماموستا عبدالله روحاني كسب فيض نموده اند.مدت اقامت ايشان در سه روستاي ذكر شده حدود دوسال مي باشد.تا اينكه ذهن كنجكاو ايشان وي را به منطقه سردشت روستاي سيسير روستائي كه اساتيد بزرگي همچون ملا كريم فدائي و ملا عبدالرحمن سيسري و ماموستا ابراهيم اسماعيل زاده را پرورانيده است .
استاد مولاني حدود يك سال و نيم در محضر ماموستا ابراهيم اسماعيل زاده كه يكي از عالمان مشهور منطقه بود تلمذ نمودند.و در روستا هاي هند آباد و ليلانه و سارتكه نيز به يادگيري علم بلاغه،و اصول حكمت و تفسير و شرح حديث مشغول بود. ايشان علوم فوق را در محضر اساتيدي مانند : ملاسيد سلام سلامي در روستاي نلاس و ماموستا ملا عبدالله محمدي در روستاي قره قصاب  نقده فرا گرفتند.
سرانجان ماموستا مولاني در سال 1339 مدرك و گواهي افتاء و اجتهاد را در شهرستان مهاباد در محضر ماموستا حسين مجدي از علماي تراز اول كردستان در ان زمان  دريافت كردند..
از ان پس به عنوان شخصي فعال در عرصه هاي فرهنگي و ديني و سياسي ايفاي وظيفه  نموده و در كسوت روحانيت مدتي امام جمعه و جماعت در روستاي دارساوين مشغول خدمت بودند .
در سال 1340 بعنوان سر دفتر 39 ازدواج دارساوين منصوب ، در سال 1341 به استخدام اداره آموزش و پرورش سردشت در آمدند و و اين سر اغاز زندگي ايشان علمي ايشان بود در سال 1347 بعنوان معلمي دلسوز در مدارس شهر سردشت به تدريس مشغول شد. در اوايل سال 1349 بعلت روحيه جوانمردانه و عدم همكاري با ساواك و افشاگري فساد مامورين ساوارك در منطقه به همراه دهها تن از معلمان سردشتي به شهر قزوين تبعيد گرديد ، بيش از يك سال از سكونت ايشان در قزوين ايشان به طور متفرقه در مدارس دولتي موفق به اخد مدرك ديپلم گرديد .همان سال در كنكور سراسري شركت و در رشته ادبيات عرب در دانشگاه اصفهان با رتبه عال پذيرفته شدند . لذا به شهر اصفهان عزيمت و ضمن تدريس به تحصيل در دانشگاه با مشقات فراوان مشغول گرديدند .دوران تحصيل ايشان بدليل داشتن فرزندان زياد و امكانات كم بسيار به سختي طي گرديد .ايشان تعريف مي كددند شبها بعد از اينكه فرزندام به خواب مي رفتند تاز كار مطالعه من تا پاسي از نيمه شب اغاز مي گرديد.سعي و تلاش و هوش ايشان منجر به اعطاي لوح تقدير  از طرف وزير آموزش عالي به ايشان گرديد.
بلاخره در تاريخ 9/6/1355 موفق به اخذ دانشنامه ليسانس در رشته زبان و ادبيات عرب ار دانشگاه اصفهان گرديدند.و پس از اخذ مدرك ليسانس مجددا به شهر سردشت باز مي گردد و در تاريخ 1/7/1355 بر سر كلاس مي رود و اين سرآغازي جديد در زندگي فرهنگي ايشان بحساب مي آيد .
معلومات ديني و علوم كلاسيك و شوخ طبعي و هوش و فراصت وبيان خاطرات و لطيفه هاي شيرين ايشان را به دبير دوست داشتني نزد دانش آموزان و همكاران تبديل نموده بود ،فصاحت و بلاغت ايشان روح تشنه دانش اموزان را نوازش مي داد و ايشان را به معلمي واراسته و محبوب  تبديل نموده بود.ايشان يكي از دبيران خوشنام منطقه بودو در سنگر دانش در شكوفائي استعداد هاي نسل جوان خدمات شايان توجهي ارائه مي كرد.
ايشان از بدو تاسيس صندوق قرض الحسنه حمزه سيد الشهداء سردشت در سال 1361 تلاش بي وقفه اي در كمك به محرومان و نيازمندان داشتند مدتي مديد رياست هئت مديره اين موسسه را برعهده داشته اند .
در سال 1367 ايشان به عنوان سر دفتر طلاق 22 سردشت منصوب گرديدند و در اين جهت نيز خدمات ارزنده اي براي مردم انجام دادند و توانست بسياري از خانوادهاي ضعيف بنيان را ترميم نمايد و از فروپاشي انها جلوگيري نمايد .ماموستا مولاني ضمن اينكه شخصي بسيار فاضل و دانا بود ، بسيار متواضع و كم توقع و خوش برخورد و خستگي ناپذير بودند.
ايشان در سردشت يكي از فعالترين افرادي بود كه در جهت رفاه مردم م محروميت منطقه فعاليت داشتند و در مجالس و محافل تصميم گيري و هيئت هاي مختلفه شهر شركتي فعال داشتند و يك از مشاورا برجسته و صاحب نظر تمام مقامات شهر بودند.
اين استاد بزرگوار در تاريخ 5/10/1370 به دنبال دست و پنجه نرم كردن مديد با بيماري جانكاه ،فرمان خدايش را لبيك گفته و از اين دنياي فاني رخت بر بستند .
امروز در فراق تو ديگر بشام شد
اي ديده پاس دار كه خفتن حرام شد
شرح غمت بوصف نخواهد شدن تمام
جهد م به آخر وآمد و دفتر تمام شد.

 منابع :
يافته هاي شخصي و حضور دوران دبيرستان در سركلاس درس شادروان احمد مولاني
مصاحبه با ابوبكر مولاني فرزند ارشد شادروان ماموستا احمد مولاني
مصاحبه شخصي با ايشان در بيمارستان امام خميني تبريز به هنگام مداواي بيماري
دوستان و همقطاران وهمكاران شادروان مولاني
وبسايت پاشه روك (جزوه تحقيقي دانش آموزان سردشتي)كريم احمديان،احمد احمديان،محمد خضر زاده،يونس عبدالله پوري،فريدون حسني،جعفر اميني،خضر ممندي،آيت الله قيامي،خسرو خضري،محمد ابراهيم پور،طاهر شفائي،خالد ملكاري،علي كاكا اغا زاده،قاسم محمدي،غفور ابراهيمي ، طاهر شفائي،به سرپرستي و راهنمائي دبير ادبيات دبيرستانهاي سردشت جناب اقاي محمد نيك پي ) .
ساير منابع انترنتي

به زمزیران خوش آمدید - زمزیران مرجع اطلاعات و نوشته های متعدد در مورد دو شهر پیرانشهر و سردشت است .هر روز به ما سر بزنید ، مارا نقد کنید و پیشهادات خود را برای ما ارسال کنید تا شاهد پر بارتر شدن مطالب این وبلاگ باشید. له ده سپیکی وتاردا، ده‌مهه‌وێ سوپاسی تیکرای هونه ران،ویژه وانان،هه لبه ست وانان،نووسه ران،وه رگیران وهونه رمه ندان بکه م که بی پسانه وه له خزمه ت کلتوور و که له پووری نه ته وه ی کورد دا هه دا ناده ن وژینی خویان ته رخان کردووه بو هه رچی زیاتری گه شانه وه ی ئه ده ب و ویژه ی کورده واری.

|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0


منوی کاربری


عضو شوید


نام کاربری
رمز عبور

:: فراموشی رمز عبور؟

عضویت سریع

نام کاربری
رمز عبور
تکرار رمز
ایمیل
کد تصویری
موضوعات
پیوندهای روزانه
نظر سنجی

از کدامیک از مطالب را می پسندید:

خبرنامه
براي اطلاع از آپيدت شدن وبلاگ در خبرنامه وبلاگ عضو شويد تا جديدترين مطالب به ايميل شما ارسال شود



دیگر موارد

آمار وب سایت:  

بازدید امروز : 8
بازدید دیروز : 0
بازدید هفته : 28
بازدید ماه : 912
بازدید کل : 287201
تعداد مطالب : 84
تعداد نظرات : 11
تعداد آنلاین : 1





 تماس با ما
چت باکس

نام :
وب :
پیام :
2+2=:
(Refresh)
تبادل لینک هوشمند

تبادل لینک هوشمند

برای تبادل لینک ابتدا ما را با عنوان زمزیران و آدرس zmziran.LXB.ir لینک نمایید سپس مشخصات لینک خود را در زیر نوشته . در صورت وجود لینک ما در سایت شما لینکتان به طور خودکار در سایت ما قرار میگیرد.






آمار وب سایت

آمار مطالب

:: کل مطالب : 84
:: کل نظرات : 11

آمار کاربران

:: افراد آنلاین : 1
:: تعداد اعضا : 5

کاربران آنلاین


آمار بازدید

:: بازدید امروز : 8
:: باردید دیروز : 0
:: بازدید هفته : 28
:: بازدید ماه : 912
:: بازدید سال : 1552
:: بازدید کلی : 287201